تومور های پستان

توده‌های خوش خیم پستان

توده‌های خوش‌خیم پستان تقریبا در هر نقطه‌ای از پستان خانم‌ها ظاهر می‌شوند. انواع مختلفی از توده‌های خوش خیم وجود دارد. برخی از آنها ممکن است علائم سرطان را داشته باشند اما هیچ‌کدام خطر جدی برای خانم‌ها ندارند. به همین دلیل شناخت انواع مختلف آنها، علائم و نحوه تشخیص و درمان آنها لازم است.

نشانه‌ها و علائم توده‌های خوش‌خیم پستان

بیماری‌های خوش‌خیم پستان به روش‌های مختلفی خود را نشان می‌دهند. با این حال همه آن‌ها باعث ایجاد تغییرات غیر عادی خواهند شد که رایج‌ترین علائم آنها بصورت یک توده غیر معمول در بافت پستان، ترشح مایع از نوک پستان و یا برخی علائم دیگر باشد.
بسیاری از بیماری‌های خوش‌خیم پستان، علائم سرطان را نیز نشان خواهند داد، مانند:

درد، تورم و یا حساسیت
قرمزی و یا دیگر تحریکات پوستی
وجود یک توده که می‌توانید آن را از طریق نوک پستان و یا پوست لمس کنید
گرفتگی نوک پستان
خروج ترشحاتی از نوک پستان که شبیه به مایع شیر می‌باشد
در صورت بروز این علائم باید با یک پزشک متخصص تماس بگیرید.

تشخیص توده خوش‌خیم و سرطانی
فرق بین توده خوش‌خیم و بدخیم
تشخیص توده‌های خوش‌خیم پستان

برای تشخیص اینکه توده، خوش‌خیم یا سرطانی است لازم است که غربالگری پستان انجام شود. همان فرآیندهایی که برای تشخیص سرطان به کار می‌روند، برای تشخیص این وضعیت نیز مورد استفاده قرار خواهند گرفت. این فرایند ممکن است شامل موارد زیر باشد:

سابقه پزشکی: از شما در مورد سابقه پزشکی سوال خواهد شد، از جمله اینکه آیا شما یا اعضای خانواده تاکنون مبتلا به سرطان شده‌اید یا نه، درباره سبک زندگی شما، سلامت کلی پستان و موارد دیگر سوال پرسیده می‌شود.
معاینه فیزیکی: یک پزشک متخصص معاینه ظاهری و فیزیکی کامل برای شما انجام می‌دهد تا بتواند علائم یا نشانه‌های سرطان یا بیماری خوش خیم را تشخیص دهد.
آزمایش‌های تصویربرداری: ممکن است پزشک متخصص، ماموگرافی، فراصوت (Ultrasound) یا MRI تجویز کند تا بتواند دید بهتری از بافت پستان شما داشته باشد.
دیگر آزمایش‌های تشخیصی شامل نمونه برداری و بررسی هرگونه ترشحات نوک پستان و یا بیوپسی از بافت غیر عادی پستان هستند.

شایع‌ترین بیماری‌های خوش‌خیم پستان

بیماری‌های خوش‌خیم پستان بسیاری وجود دارند، اما موارد زیر شایع ترین آنها هستند. در حالی که هیچ یک از این بیماری‌ها مستقیما با سرطان پستان مرتبط نیستند، اما برخی از آنها ممکن است خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش دهند. در صورت تشخیص هر کدام از این بیماری‌ها، باید فورا با یک پزشک متخصص در زمینه پستان مشورت کنید.

آدنوز (Adenosis)

این بیماری باعث می‌شود لوبول‌ها (غدد شیری) بزرگ شوند و تکثیر شوند. این بیماری اغلب در زنانی مشاهده می‌شود که به فیبروز یا کیست‌های ساده مبتلا هستند. لوبول‌ها تا جایی به هم نزدیک می‌شوند که شبیه یک توده بنظر می‌رسند و گاهی اوقات ممکن است با سرطان پستان اشتباه گرفته شود.

علائم آدنوز ممکن است شامل موارد زیر باشد:

اتساع مجرای پستان (Duct Ectasia)

این بیماری زمانی رخ می‌دهد که مجاری شیری عریض و ضخیم شوند. این بیماری ممکن است باعث انسداد مجاری شود که در این صورت می‌تواند باعث انباشت مایعات و در نهایت منجر به عفونت شود. در دیگر موارد ممکن است این بیماری هیچ نشانه‌ای نداشته باشد. این بیماری معمولا زنانی را درگیر می‌کند که یائسه هستند یا نزدیک سن یائسگی هستند

علائم اتساع مجرای پستان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

اتساع مجرای پستان اغلب یک بخش طبیعی از فرایند پیری است و احتیاجی به درمان نیست. گاهی ممکن است پزشک آنتی بیوتیک تجویز کند تا درد را تسکین دهد. در موارد نادر ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد.

هایپرپلازی لوبولار یا مجرایی (Ductal or Lobular Hyperplasia)

به رشد غیر عادی سلول‌های خوش‌خیم در پستان هایپرپلازی گفته می‌شود. این شرایط ممکن است در مجاری پستان (هاپرپلازی محرایی) یا غدد شیری (هایپرپلازی لوبولار) رخ دهد. این وضعیت را می‌توان به این صورت شرح داد: «معمول» (سلول‌ها طبیعی به نظر می‌رسند) و یا «غیر معمول» (سلول‌ها غیرطبیعی به نظر می‌رسند)

هایپرپلازی مجرایی و یا هایپرپلازی لوبولار معمولا هیچ نشانه‌ای ندارند و هیچ درمانی هم لازم نیست.

نکروز چربی و کیست چربی (Fat Necrosis and Oil Cysts )

نکروز چربی و کیست چربی هر دو از آسیب به بافت چربی سینه ایجاد می‌شوند. نکروز چربی به زمانی گفته می‌شود که بدن بافت پستان را با بافت اسکار جایگزین می‌کند. کیست‌های چربی نیز مربوط به زمانی هستند که سلول‌ها به بافت اسکار تبدیل نمی‌شوند، اما در عوض می‌میرند و محتوای خود را آزاد می‌کنند.

علائم نکروز چربی و کیست چربی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

وجود یک توده که میتوان آن را از طریق نوک پستان یا پوست لمس کرد
قرمزی ، کبودی و یا تورم
هیچ درمانی برای نکروز چربی یا کیست چربی لازم نیست ، مگر اینکه ناحیه توده آزار دهنده شود که در این صورت ممکن است جراحی لازم باشد.

فیبروآدنوم ها (Fibroadenomas)

فیبروآدنوم ها تومورهای خوش خیم پستان هستند که متشکل بافت رشته ای و بافت غده هستند. این تومور ها در سنین پیش از یائسگی زنان ، در سنین ۲۰ و ۳۰ سالگی شایع هستند. فیبروآدنوم ها اغلب کوچک، گرد و همچنین سفت یا کشسان هستند. ممکن است بزرگ یا کوچک شوند و یا خود بخود از بین بروند.

فیبروآدنوم‌ها هیچ نشانه دیگری ندارند و هیچ درمانی برای آنها لازم نیست.

فیبروز و کیست‌های ساده (Fibrosis and Simple Cysts)

به انباشت بزرگی از بافت فیبری، فیبروز گفته می‌شود. کیست‌های ساده گرد هستند و در واقع کیسه‌هایی پر از مایعات هستند. هر دو این بیماری‌ها عموماً در زنان باردار مشاهده می‌شوند. ممکن است فیبروز لمس محکم و یا کشسان داشته باشد، در حالی که کیست‌ها ممکن است لمس گرد و نرم داشته باشند. هر دو این‌ها ممکن است با توده‌های سرطانی اشتباه گرفته شوند.

علائم فیبروز و کیست های ساده ممکن است شامل موارد زیر باشد:

درد ، تورم و یا حساسیت به لمس
وجود یک توده که میتوان ان را از طریق نوک پستان با پوست لمس کرد
این دو هیچ درمانی لازم ندارند مگر اینکه باعث بروز ناراحتی شوند. که در این صورت ممکن است پزشک با استفاده از یک سوزن باریک مایع را تخلیه کند و یا اینکه مسکن های ضد درد تجویز کند.

پاپیلوم (تومورهای خوش خیم در بافت اپیتلیال) های درون مجرایی (Intraductal papillomas)

تومورهای خوش خیم هستند که در درون مجاری شیری رشد می‌کنند. این تومورها ها معمولا کم تر از 1 سانتیمتر هستند اما می‌توانند تا 5 یا 6 سانتی متر رشد کنند. از بافت‌های رشته‌ای، بافت غده‌ای و عروق خونی تشکیل شده‌اند. این تومورها معمولا در زنان بین سنین ۳۰ تا ۵۰ سال بوجود می‌آیند.

علائم پاپیلوم های درون مجرایی ممکن است شامل موارد زیر باشند:

وجود ترشحات از نوک پستان (شفاف یا خونی)
وجود یک توده که میتوان آن را از طریق نوک پستان یا پوست لمس کرد
درمان این بیماری معمولا به این صورت است که پاپیلوم را با یک جراحی کوچک بر میدارند.

کارسینوما لوبولار درجا (LCIS) (Lobular Carcinoma In Situ)

LCIS زمانی رخ می‌دهد که سلول‌هایی که به سلول‌های سرطانی شباهت دارند، در داخل غدد شیری پستان شروع به رشد کنند. برخلاف سرطان، LCIS به جای آنکه به بافت‌های سالم اطراف حمله کند، درون غدد شیری باقی می‌ماند. با اینکه خوش خیم است اما شما را در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان پستان قرار می‌دهد.

LCIS هیچ علائم دیگری ندارد. با این حال چون با خطر ابتلا به سرطان پستان مرتبط است، باید با پزشک خود مشورت کنید.

ماستیت (التهاب پستان) (Mastitis)

ماستیت، التهاب پستان است که ناشی از عفونت است. این بیماری معمولا زنان شیرده را درگیر می‌کند. این بیماری معمولا از مجاری شیری مسدود و یا مجراهایی که به طور کامل شیر را از پستان تخلیه نمی‌کنند، ناشی می‌شود. عفونت می‌تواند از پوست زخم شده روی نوک پستان ناشی شود.

علائم و نشانه‌های ماستیت ممکن است شامل موارد زیر باشد:

درد، تورم، قرمزی یا حساسیت به لمس
گرمی و سفت شدن ناحیه عفونی
وجود ترشحات از نوک پستان
تب و سردرد
درمان معمولا شامل یک دوره استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها می‌باشد. اگر آبسه رشد کند، پزشک با استفاده از سوزن یا عمل جراحی چرک را تخلیه می‌کند.

تومور‌های (Phyllodes tumors)

این نوع تومورها در بافت همبند (همان بافت پیوندی است که از جمله کارهای آن حفاظت و پشتیبانی از بافت‌های دیگر است) در پستان رشد می‌کنند، اما می‌تواند هم دارای بافت همبند و هم دارای بافت غده باشند. این تومورها عموما در سنین ۴۰ سالگی در زنان مشاهده می‌شوند. تومورهای phyllodes نادر و کمیاب هستند و معمولا هم خوش‌خیم هستند، اما گاهی اوقات می‌توانند بدخیم باشند.

علائم و نشانه‌های تومورهای phyllodes ممکن است شامل موارد زیر باشند:

درد ، تورم یا حساسیت به لمس
وجود یک توده که میتوان آن را با لمس از طریق نوک پستان و یا پوست لمس کرد.
روش درمانی معمولا بصورت لامپکتومی (عمل جراحی به منظور حذف توده) است. در موارد نادر ممکن است ماستکتومی (جراحی برش پستان) لازم باشد ، از آنجا که تومورهای phyllodes قابلیت بازگشت مجدد دارند، ممکن است پزشک غربالگری‌های پستان بیشتر برای شما تجویز کند.

اسکارهای شعاعی (Radial Scars)

اسکارهای شعاعی رشد ستاره‌ای شکل است که می‌توانند شامل مخلوطی از بافت های مختلف، از جمله مجاری خوش خیم، غدد شیری، کیست و هایپرپلازی باشد. به این دلیل به آنها اسکار گفته می‌شود که هنگام مشاهده زیر میکروسکوپ شبیه بافت اسکار (زخم) به نظر می‌رسند. در اسکارهای شعاعی بزرگ‌تر از 6-7 میلیمتر، احتمال وجود سلول‌های پیش سرطانی و یا سرطانی بیشتر است.

اسکارهای شعاعی علائم اندکی دارند و حتی ممکن است هیچ علائمی نداشته باشند. برای درمان ابتدا باید بیوپسی صورت بگیرد تا مشخص شود که آیا سرطانی هستند یا خیر. حتی اگر در صورتی که خوش خیم باشند، پزشک ممکن است جراحی را پیشنهاد دهد تا خطر گسترش سرطان در آینده را کاهش دهد.

دیگر بیماری‌های خوش‌خیم پستان

موارد زیر چند نمونه دیگر از از بیماری‌های خوش‌خیم پستان هستند. اگرچه هیچ‌کدام خطر ابتلا به سرطان را افزایش نمی‌دهند اما با این وجود باید حتما توسط پزشک معاینه شوند.

همانژیوم (Hemangioma): توموری که از رگ های خونی نابالغ تشکیل شده است.
هامارتوم (Hamartoma): یک توده بدون درد متشکل از اسیدهای چرب، فیبرها و سلول‌های غده است.
هماتوم (Hematoma): توده‌ای از لخته خون که ناشی از خونریزی داخلی است.
لیپوم (Lipoma) : یک تومور چربی
نوروفیبروم (Neurifibroma): توموری که از سلول‌های عصبی تشکیل شده است.

سرطان پستان شایع ترین بیماری بدخیم زنان محسوب می شود. یکی از عواملی که با پیش آگهی سرطان پستان رابطه دارد درجه توده است. این مطالعه به منظور بررسی درجه توده های بدخیم پستان و رابطه آن با عوامل مرتبط صورت گرفته است. تحقیق حاضر از نوع مطالعه توصیفی-تحلیلی می باشد که به روش مقطعی صورت پذیرفت. داده ها براساس اطلاعات موجود در پرونده بیماران و فایل بخش آسیب شناسی مرکز آموزشی درمانی 5 آذر گرگان بدست آمدند. همه بیماران در مدت سه سال (1375 الی 1377) در این مرکز تحت عمل جراحی بافت برداری (بیوپسی) یا برداشتن پستان (ماستکتومی) قرار گرفته بودند. در مورد هریک از نمونه ها معیارهای جدول درجه بندی بلوم و ریچاردسون براساس مرور تعداد میتوزها، توبول سازی و چند شکل شدن هسته (پلئومورفیسم) مورد توجه قرار گرفت. نتایج حاصل از این مطالعه عبارتند از: 1) بیشترین فراوانی نوع بافت شناختی توده، سرطان مجرایی مهاجم و کمترین آن سرطان توبولر بوده است. 2) بیشترین افراد مبتلا به سرطان پستان در سنین 45-36 سالگی و کمترین آن در محدوده سنی 35-26 سالگی قرار داشتند. 3) بیشترین فراوانی در توده پستان با درجه یک و کمترین فراوانی در درجه سه بوده است. 4) بین مقدار میتوز و میزان توبول سازی توده رابطه کاملا معنی داری وجود داشت. همچنین میزان چند شکل شدن هسته با مقدار میتوز توده بطور مستقیم رابطه داشته ولی بین چند شکل شدن هسته و میزان توبول سازی توده رابطه ای مشاهده نشد. باتوجه به اهمیت درجه بندی توده پستان در تعیین پیش آگهی و درمان بیماران، ضروری است برای تمام بیماران در گزارش های آسیب شناسی، درجه توده قید شود.

انواع سرطان پستان

سرطان پستان در بافت پستان، عمدتا در کانال های شیری (ductal carcinoma) یا غدد (lobular carcinoma) ایجاد می شود. که البته در همه انواع مختلف، معمولا همه آنها به عنوان سرطان پستان شناخته و درمان می شوند، حتی اگر اولین باری که تشخیص داده می شود، پس از آن باشد که سلول های سرطانی به سایر نقاط بدن منتقل شده باشند، که در این موارد، سرطان به عنوان سرطان متاستاتیک یا پیشرفته پستان نامیده می شود. اما در کل انواع مختلف سرطان پستان به دسته های زیر تقسیم می شوند:

سرطان پستان چگونه به وجود می آید؟

سرطان پستان معمولا با تشکیل یک تومور کوچک و محدود (lump)، یا به عنوان رسوبات کلسیم (microcalcifications) شروع می شود و سپس از طریق کانال های داخل پستان به گره های لنفاوی یا از طریق جریان خون به سایر اعضای بدن گسترش می یابد. تومور ممکن است رشد کند و در بافت اطراف پستان، مانند پوست یا دیواره قفسه سینه نفوذ کند. انواع مختلف سرطان پستان سرعت رشد و گسترش مختلفی دارند – در برخی انواع سال ها طول می کشد تا از پستان خارج شوند، و در برخی دیگر به سرعت رشد می کنند و به بافت های دیگر گسترش می یابند (متاستاز می دهند).

سلول های سرطانی پستان، حتی اگر در یک عضو دیگر باشد، باز هم سلول های سرطانی پستان هستند. بیایید با یک مثال موضوع را بازتر کنیم، به عنوان مثال، اگر سرطان پستان به ریه های شما گسترش یابد، این بدان معنا نیست که شما سرطان ریه دارید. اگر چه سرطان پستان می تواند به هر بخشی از بدن شما گسترش یابد، اما مکان هایی خاصی وجود دارد که احتمال بیشتری برای رفتن وجود دارد، از جمله گره های لنفاوی، استخوان ها، کبد، ریه ها و مغز.

بافت هایی که سلول های سرطانی پستان به آنجا گسترش می یابند
بافت هایی که سلول های سرطانی پستان به آنجا گسترش می یابند

برخی از این توده ها خوش خیم (غیر سرطانی) هستند، اما برخی از آنها می توانند بدخیم (سرطانی) باشند. تنها راه مطمئن برای تشخیص بین توده خوش خیم و سرطانی این است که بافت توسط یک متخصص بررسی شود.

علت های سرطان پستان؟

اگر چه علت دقیق سرطان پستان مشخص نیست، اما عوامل خطر اصلی را می توانیم برشمریم. با این حال، ۷۰٪ از زنان مبتلا به سرطان پستان هیچ فاکتور خطر شناخته شده ای ندارند. از مهم ترین عوامل ابتلای به سرطان پستان می توان به سن و سابقه خانوادگی اشاره کرد. خطر برای زنانی که دارای توده های خوش خیم پستان هستند کمی افزایش می یابد و برای زنانی که قبلا سرطان سینه، اندومتر، تخمدان یا سرطان روده بزرگ داشته اند، به طور قابل توجهی افزایش می یابد.
سرطان پستان نیز مانند همه سرطان های دیگر حتما ژنتیکی است اما کاملا ژنتیکی نیست، و عوامل محیطی بسیاری در ایجاد آن دخیل هستند. و درواقع ژنتیک و محیط با هم برای هر فرد در طول زندگی اش یک ریسک خطری را ایجاد می کنند.

عوامل ژنتیکی دخیل در ایجاد سرطان پستان

جنس
سن
نژاد
تاریخچه خانوادگی و عوامل ژنتیکی
تاریخچه سلامت شخصی
تاریخچه قاعدگی و باروری:
قاعدگی زودرس (قبل از ۱۲ سالگی) و یائسگی دیررس (بعد از ۵۵ سالگی)
جهش های خاص داخل ژنوم:
جهش در ژن های خاصی مانند BRCA1 و BRCA2
تراکم بافت پستان
بافت متراکم پستان احتمال سرطان را بالاتر برده و امکان تشخیص را سخت تر می کند.

سبک زندگی و عوامل محیطی دخیل در سرطان پستان:

عدم فعالیت بدنی
رژیم غذایی نامناسب
چاقی یا داشتن اضافه وزن
مصرف الکل
تابش اشعه به قفسه سینه
پرتودرمانی سینه قبل از سن ۳۰ سالگی می تواند خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهد.
درمان جایگزینی هورمونی (HRT)
درمانی که در مواردی مانند یائسگی تجویز می شود و خطر ابتلا به سرطان پستان و همچنین خطر تشخیص سرطان در مراحل بالاتر را افزایش می دهد.

علائم و نشانه های سرطان پستان؟

اولین نشانه سرطان سینه در اغلب موارد، یک توده در سینه (معاینه فیزیکی و دستی)، یا یک ماموگرافی غیر طبیعی است. مراحل سرطان پستان شامل چندین مرحله است که از مرحله اولیه (که قابل درمان است) تا مرحله متاستاتیک پستان که انواع درمان های مختلف برای آن وجود دارد. البته باید توجه داشت که سرطان پستان در مردان غیرمعمول نیست و باید جدی گرفته شود. و اما برای فهمیدن اینکه به سرطان پستان مبتلا هستیم یا خیر، اولین اقدام خودآزمایی پستان است، که باید خودتان در خانه انجام دهید و به نکات زیر توجه کنید:

احساس غده یا سفتی در پستان که متفاوت از بافت اطراف سینه باشد.
وجود غده یا سفتی غیرطبیعی در پستان
وجود غده یا سفتی غیرطبیعی در پستان
تغییر در اندازه، شکل یا ظاهر پستان
تغییر در پوست پستان، مانند کمرنگ شدن و فرورفتگی در برخی نقاط پستان
خروج مایع از پستان بدون هیچ فشاری
معکوس شدن نوک پستان
تغییر ظاهر یا موقعیت نوک پستان
درد مداوم در پستان یا زیر بغل
تورم در زیر بغل یا اطراف ترقوه
قرمزی یا چروک شدن و خارش پوست روی پستان

با این حال بسیاری از این علائم ممکن است در اثر تغییرات طبیعی بوده باشد و یا اینکه مشخصه یک وضعیت خوش خیم باشد. اما در هرصورت در صورت مشاهده هر کدام از این علائم حتما با پزشک مشورت کنید.

ممکن است بعد از معاینه و مشورت با پزشک، به شما توصیه شود دوباره بعد از یک مدت معین برای معاینه مراجعه کنید، این بدین معنی نیست که شما درحال ابتلا به سرطان پستان هستید، فقط برای انجام بررسی های کامل است و اصلا جای نگرانی وجود ندارد.

کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان

داشتن وزنی مناسب
اجتناب از مصرف دخانیات و الکی
شیردادن مادر به بچه شیرخواره می تواند در کاهش خطر ریسک مادر به سرطان پستان مفید باشد
رژیم غذایی مناسب (در این باره برای مطالعه بیشتر به مطلب اهمیت رژیم غذایی در سرطان پستان مراجعه کنید)

درمان سرطان پستان

برای درمان سرطان پستان ممکن است به جراحی، شیمی درمانی، تابش و یا داروهای خاصی نیاز داشته باشید. داروهایی که پزشک برای شما توصیه می کند بستگی به نوع سرطان سینه شما دارد. به عنوان مثال، اگر هورمون استروژن باعث رشد سلول های سرطانی شما می شود، پزشک برای شما دارویی را تجویز می کند که متفاوت از دارویی است که برای افراد دارای سرطان پستان از نوع HER2 (پروتئین خاصی) تجویز می کند.

سرطان پستان چندین مرحله دارد، و براساس اینکه در چه مرحله ای سرطان تشخیص داده شود درمان خاص خود را دارد، و بهترین درمان را موقعی می توان انجام داد که در مراحل اولیه تشخیص صورت گیرد. مراحل سرطان پستان شامل چندین مرحله است که از مرحله اولیه (که کاملا قابل درمان است) تا مرحله متاستاتیک پستان که انواع درمان های مختلف برای آن وجود دارد و معمولا ترکیبی از روش های درمانی روی آنها صورت می گیرد.

روش های درمانی سرطان

درمان های هدفمند عوارض جانبی کمتری نسبت به شیمی درمانی سنتی دارند، زیرا تنها سلول های سرطانی را هدف قرار می دهند.