جراحی کیست تخمدان

هنگامی که تومور یا کیست تخمدان باید از نزدیک مورد بررسی قرار گیرد، جراح می تواند این کار را از طریق برش کوچک با استفاده از لاپاراسکوپی یا برش بزرگتر شکم (لاپاراتومی) انجام دهد. از هر دو نوع جراحی می توان برای تشخیص مشکلاتی مانند کیست تخمدان، چسبندگی، فیبروم و عفونت لگن استفاده کرد اما اگر شکی به سرطان وجود داشته باشد، استفاده از لاپاراتومی در اولویت است. در ادامه این مقاله ار بخش مقالات بیماری ها و سلامت زنان دکتر سلام به توضیج کامل درباره کیست تخمدان و روش های جراحی آن پرداخته و با آن آشنا می شویم.

انتظارات بعد از جراحی کیست تخمدان

معمولاً در حین جراحی کیست تخمدان، بیهوشی عمومی استفاده می شود. بعد از انجام لاپاراسکوپی می توانید فعالیتهای معمول خود را طی یک روز مجددا شروع کنید اما باید تا یک هفته از فعالیت شدید یا ورزش خودداری کنید. بعد از لاپاراتومی شما ممکن است به مدت 2 تا 4 روز در بیمارستان اقامت کنید و بعد از 4 تا 6 هفته به فعالیت های معمول خود بازگردید.

دلایل انجام جراحی کیست تخمدان

جراحی برای تأیید تشخیص کیست تخمدان، برداشتن کیست علامت دار و رد سرطان تخمدان انجام می شود.

تحت شرایط زیر جراحی برای کیست تخمدان یا تومور توصیه می شود:

تومورهای تخمدان در هر دو تخمدان وجود دارد.
کیست تخمدان بزرگتر از 5/7 سانتی متر(3 اینچ) باشد.
کیست تخمدان معاینه شده کوچکتر نمی شود و طی 2 تا 3 ماه از بین نمی رود.
بررسی سونوگرافی نشان می دهد که کیست تخمدان پیچیده است.
تومور تخمدان دارید و هرگز دوره قاعدگی نداشته اید (مثلاً دختر جوان).
دوران یائسگی (زن یائسه) را سپری کرده اید.
از قرص های ضد بارداری استفاده می کنید (مگر اینکه از قرص های حاوی دوز کم پروژستین استفاده کنید یا یک قرص را استفاده نکنید که این امر باعث ایجاد کیست عملکردی مرتبط با تخمک گذاری می شود).
پزشک شما نگران وجود سرطان تخمدان است. در این حالت شما را به متخصص آنکولوژی زنان و زایمان ارجاع می دهد.

نحوه کارآیی جراحی کیست تخمدان

کیست تخمدان را می توان از تخمدان خارج کرد(کیستکتومی) ولی تخمدان و قدرت باروری را حفظ کرد اما امکان دارد بعد از کیستکتومی، کیست تخمدان جدید روی همان تخمدان یا تخمدان سمت مقابل شکل بگیرد. تشکیل کیست های جدید فقط با خارج کردن تخمدان ها (افورکتومی) مختل می شود.

جراحی کیست تخمدان؛سالپینگواوفورکتومی

سالپینگواوفورکتومی عمل جراحی خارج کردن تخمدانهای زنان و لوله‌های فالوپ است .یک زن می تواند سالپینگواوفورکتومی دو طرفه داشته باشد ، یعنی هر دو تخمدان و لوله فالوپ برداشته می شوند یا سالپنگواوفورکتومی یک طرفه که در آن فقط یک لوله تخمدان و فالوپ برداشته می شود .سالپینگواوفورکتومی می تواند به طور مستقل یا به عنوان بخشی از هیسترکتومی (برداشت رحم) باشد .

این روند با چندین روش مختلف قابل انجام است:

آیا لاپاروسکوپی همیشه برای تشخیص اندومتریوز لازم است؟

لاپاروسکوپی بهترین آزمایش برای تشخیص اندومتریوز است. آندومتریوز گاهی اوقات در معاینه واژینال یا کیست اندومتریوتیک در اسکن سونوگرافی دیده می شود. معاینه واژینال طبیعی یا اسکن طبیعی، آندومتریوز را از بین نمی برد. آزمایش خون پروتئین CA 125، می تواند کمک کننده باشد اما افزایش میزان آن مختص آندومتریوز نیست چرا که نشان دهنده تحریک یا وجود التهاب در بدن است و می تواند مشابه با آپاندیسیت، عفونت لگن و کیست تخمدان در اندومتریوز هم ایجاد شود.
سطح افرایش یافته به معنای تشخیص سرطان نیست. جراحی لاپاروسکوپی تنها یک نوع روش جراحی برای آندومتریوز است. مزیت آن استفاده از برش های کوچکتر بر روی شکم و مدت زمان بهبودی کوتاه ترنسبت به برش روش لاپاراتومی است. جراحی لاپاروسکوپی ممکن است برای همه بیماران مناسب نباشد. داروها به صورتی ترکیبی باعمل جراحی به کار می روند تا قبل و بعد از عمل مصرف شود و از عود بیماری و ایجاد علائم جلوگیری کند یا به تاخیر بیاندازد.

این روش برای زنانی که تمایل فوری به بارداری ندارند می تواند مفید باشد.

لاپاروسکوپی

معمولاً طی روز در بیمارستان بستری می شود (عمل جراحی سرپایی) اما در صورت توصیه به اقامت حتما لوازم لازم را تهیه کنید. شما بیهوشی عمومی دریافت خواهید کرد و باید حداقل 6 ساعت قبل از بیهوشی، خوردن یا نوشیدن را متوقف کنید. پرسنل بیمارستان قبل از عمل اطلاعات مفصلی درباره این موضوع به شما خواهند داد . در برخی از بیمارستان ها نیاز به حضور در کلینیک ارزیابی قبل ازعمل هست تا قبل از عمل ارزیابی فشار خون یا آزمایش های دیگر به عمل آید.

این کار به منزله اعلام آمادگی بیمارستان و شما جهت جراحی می باشد. در شروع عمل، مثانه تخلیه می شود (کتتر ادراری کار گذاشته می شود). سپس یک سوزن ظریف وارد د ناف می شود و شکم با گاز دی اکسید کربن پر می شود. جریان گاز کاملا به دقت کنترل می شود. گاز دی اکسید کربن سبب جدایی دیواره شکم از روده می شود تا لاپاراسکوپ به طور ایمن وارد شود.

دو برش کوچک (تقریباً 1 سانتی متر) دیگرایجاد می شود، معمولاً یکی وسط شکم و دیگری در خط زیر بغل جهت ورود ابزار، تا ارگان های شکمی دیده شوند. بررسی دقیقی از رحم، تخمدانها، لوله های فالوپی، بن بست داگلاس، روده، مثانه و مناطق اطراف آن انجام می شود و از شدت بیماری عکس یا فیلمی تهیه می شود. بسیاری از انواع اندومتریوز در حال حاضر شناخته شده است. اگر بافت ها به هم چسبیده باشند (چسبندگی)، ممکن است نتوان بعضی یا همه ارگان ها را مشاهده کرد.

میزان موفقیت جراحی لاپاروسکوپی

مقادیر مختلفی گزارش شده است اما مطالعات نشان می دهد که 5/62٪ بهبود یا رفع درد در 6 ماه ، که 55٪ آنها در 12 ماه بهبود یافته اند. عدم پاسخ به درمان جراحی ممکن است به دلیل خروج ناقص یا از بین رفتن بیماری یا به دلیل عود باشد. اگر آندومتریوز شدید باشد و سایر ارگان ها مانند روده را تحت تأثیر قرار دهد، ممکن نیست کل اندومتریوز طی یک جلسه لاپاروسکوپی خارج گردد. بعضاً ممکن است نیاز به حضور مشاوران دیگری (مانند جراح کولورکتال و مجاری ارولوژی) باشد.

میزان عود آندومتریوز غیرقابل پیش بینی است، اما به طور کلی در محدوده 5 20٪ در سال گزارش می شود. زنانی که مایل به بارداری هستند باید هر چه سریعتر بعد از عمل جراحی تلاش خود را آغاز کنند. زنانی که مایل به تعویق هستند باید درمان پزشکی یا دارویی مثل قرص ضدبارداری ترکیبی مداوم ، درمان مداوم پروژستوژن یا Coil Mirena را به منظورجلوگیری از عود تاخیری در نظر بگیرند.

تکنیک های جراحی لاپاراسکوپی

تحقیقات نشان داده اند که عمل جراحی لاپاروسکوپی می تواند احتمال بارداری را افزایش داده و درد را کاهش دهد. برای جراحی درمان آندومتریوز، یک یا دو برش کوچک دیگر ممکن است روی شکم ایجاد شود که برای ورود سایر ابزارهای لازم برای نگه داشتن بافت ها، تخریب یا خارج کردن اندومتریوز، شستشو یا خنک کردن بافت، ساکشن دود، خون یا مایعات شستشو است.

در پایان عمل برش های کوچک با بخیه، نوار یا چسب بسته می شوند. بخیه ها جذب می شوند یا می توانند پس از چند روز برداشته شوند.

خطرات لاپاروسکوپی

جراحی لاپاروسکوپی یک عمل وسیع را به یک عمل جراحی جزئی تبدیل نمی کند. عمل جراحی همچنان وسیع در نظر گرفته می شود ولی زمان بهبودی سریعتری دارد چون برش کوچکتر است. اگرچه جراحی لاپاروسکوپی به طور مرتب و منظم انجام می شود اما خطرات ناشی از آن وجود دارد که بیشترشان جزئی و برخی دیگر جدی تر هستند. در هر لحظه که امکان ادامه عمل با جراحی لاپاروسکوپی وجود نداشته باشد، عمل جراحی باز یعنی لاپاراتومی شروع می شود.

از هر 1000 زن تحت عمل جراحی لاپاروسکوپی تشخیصی، سه نفر نیازمند ترمیم به صورت لاپاراتومی می باشند. این بدان معناست که هر زنی که تحت عمل جراحی لاپاروسکوپی قرار می گیرد باید بداند که ممکن است بعد از عمل با یک برش بزرگ روی شکم خود از خواب بیدار شود. در این شرایط که ممکن است زندگی فرد در خطر باشد، به هوش آوردن بیمار برای بحث در مورد انواع انتخاب ها امکان پذیر نخواهد بود.

بدیهی است بهبودی از یک عمل بزرگ احتمالاً نیازمند اقامت یک هفته ای در بیمارستان و 6 تا 8 هفته ای جهت بهبودی در خانه است.